İstanbul'un tarihi çarşıları ve pazarları, son günlerde taze fasulye fiyatları ile bir hayli hareketlendi. Hanelerin temel besin maddelerinden biri olarak kabul edilen taze fasulye, özellikle son ekonomik dalgalanmalarla birlikte zam şampiyonu unvanını elde etti. Pazar fiyatlarında gözlemlenen yükseliş, hem tüketicileri hem de üreticileri derinden etkiliyor. Türkiye genelinde tarım ürünleri fiyatları artarken, İstanbul'daki vatandaşlar taze fasulyeyi alırken iki kez düşünmek durumunda kalıyor. 2023 yılının son çeyreği itibarıyla, taze fasulye fiyatlarındaki artış göründüğünden daha geniş ekonomik sorunların bir simgesi olarak değerlendirilmekte.

Fiyat Artışının Nedenleri

Pazar yerlerinde yapılan incelemelere göre, taze fasulyenin fiyatlarında son günlerde ciddi bir sıçrama gözlemleniyor. Geçen yıl aynı dönemde kilosu 10 lira civarında olan taze fasulye fiyatları, şu anda 25 lirayı bulmuş durumda. Uzmanlar bu fiyat artışını birkaç ana nedene bağlıyor. Öncelikle, iklim değişikliği ve kuraklık, tarım ürünlerinin verimliliğini etkileyen en önemli faktörlerden biri olarak öne çıkıyor. Fiziksel koşullardaki bu değişiklikler, taze fasulyenin üretiminde azalmaya yol açarken, talep ise sabit kalmaya devam ediyor. Bu da doğal olarak fiyatların yükselmesine neden oluyor.

Diğer bir sebep ise, artan üretim maliyetleri. Tarım sektöründe kullanılan gübre, ilaç ve yakıt gibi temel girdilerin fiyatları son yıllarda önemli ölçüde artarken, bu durum üreticilerin taze fasulye fiyatlarına yansıttığı zamlarla sonuçlanıyor. Üreticiler, maliyetlerin karşısında kar edebilmek için meyve ve sebze fiyatlarını artırmak zorunda kalıyor. Bu ekonomik döngü, son kullanıcı olarak tüketicilerin cebinde de yangın çıkmasına neden oluyor.

Fiyatlar Arasındaki Farklar ve Tüketici Davranışları

Pazar yerlerinde yapılacak araştırmalar taze fasulye fiyatlarının mahalleler arasında değişiklik göstermekte olduğunu ortaya koyuyor. Örneğin, merkezi bölgelerdeki pazarlar, fiyatların daha yüksek olduğu yerler arasında öne çıkarken, daha kırsal alanlardaki pazarlarda fiyatlar nispeten daha uygun olabiliyor. Ancak İstanbul'un büyüklüğü ve ulaşım koşulları, çoğu ailenin uzak mesafelere gitmektense, yerel pazarlara yönelmesine neden oluyor. Bu da fiyatların artışında bir etken oluşturuyor.

Üreticilere ve satış noktalarına uygulanan farklı gelir vergilerinin yanı sıra genel ekonomik dengesizlikler, fiyatların dalgalanmasına sebep olan bir başka etken olarak kendini gösteriyor. Birçok aile, bütçelerini zorlamak yerine, taze fasulye gibi temel gıda maddelerini daha az tüketmeyi veya alternatif sebzelere yönelmeyi tercih ediyor. Bu durumda, durumdan etkilenen sadece üreticiler değil, aynı zamanda tüketiciler de yaşanan durumu daha dikkatli takip etme ve alışverişlerini buna göre ayarlama gerekliliği ile karşı karşıya kalıyor.

Birçok vatandaş, sosyal medya üzerinden fiyat artışlarının gündem olduğunu belirterek, durumlarına dikkat çekmeye çalışıyor. Bu bağlamda, taze fasulyenin fiyatı hakkında bilgi paylaşımı ve farklı pazarlarda karşılaştırmalar yapmak, alışveriş planlarını oluşturan herkes için önemli hale geliyor. Ekonomik sıkıntıların yanı sıra, pandeminin de etkisiyle alışveriş alışkanlıkları yeniden yapılandırılıyor.

Sonuç olarak, taze fasulye fiyatlarının artışı, İstanbul'daki hanelerin mutfak bütçelerini vurmaya devam ediyor. Uzmanların tahminlerine göre, önümüzdeki süreçte bu fiyatların artış göstermeye devam etmesi muhtemel. Taze fasulye, diğer sebzelerle kıyaslandığında daha yüksek maliyetlere sahip olurken, tüketicilerin yavaş yavaş başka besin maddelerine yönelmesini de teşvik ediyor. Ekonomik durgunluk ve enflasyon baskısı altında olan haneler, gıda harcamalarını yeniden gözden geçirmek durumunda kalıyor. Dolayısıyla, bu durumun sonuçları kısa ve uzun vadede İstanbul’un gıda pazarları üzerinde etki bırakacak gibi görünmekte.